در نقد ترجمه، ناقد با دو متن که یکی اصل و دیگری ترجمه آن است سر و کار دارد. در این کار، متن ترجمه با متن اصلی مقابله می شود و محسنات و معایب کار بر اساس اصول و مبانی نظری ترجمه مورد بررسی قرار می گیرد. برخی از ضعف های دستوری و زبان شتاختی ترجمه را می توان بدون مقابله با متن اصلی هم تشخیص داد، اما آنچه معیار تشخیص میزان درستی انتقال معنی به زبان مقصد است متن اصلی است.در نقد ادبی، سنجش سخن از جنبه های مختلف ادبی مطرح است و ناقد می تواند یک متن ادبی را از نظرات مختلف از جمله از نظر سبک ادبی و از نظر اخلاقی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، تاریخی، ارزش های فرهنگی و دینی و نیز از دیدگاه مشخصات علمی و فکری صاحب سخن نقد کند.در مقاله حاضر بر این نکته تأکید شده است که در نقد ترجمه و نقد ادبی، دیدگاه شخصی ناقد را نمی توان بدون تأثیر دانست، و لذا باید گفت که اشخاص مختلف می توانند یک متن ادبی و یا ترجمه را با توجه به نظرات شخصی متفاوتی که دارند به صورت های متفاوت نقد کنند.

کتاب درسی مهمترین وسیله آموزشی جهت تحقق اهداف آموزشی در تمام مراکز آموزشی است. به همین دلیل است که نقد کتاب های درسی از اهمیت زیادی برخوردار است، نقد کتاب های درسی منجر به اثربخشی بیشتر آن ها می گردد. به همین دلیل است که نقد و ارزیابی کتاب های درسی دانشگاهی با استفاده از معیارهای دقیق ضرورت دارد. با توجه به ضرورت بحث شده، پژوهش حاضر در نظر دارد کتاب «تاریخ نقد ادبی» (احمدزاده هروی، 1392) را که سازمان «سمت» برای دانشجویان رشته زبان و ادبیات انگلیسی منتشر کرده است را بر اساس صد ویژگی کتاب های دانشگاهی که در ده مقوله جمع آوری شده اند موردنقد قرار دهد. این ده مقوله شامل تخصص گرایی و هدفمندی موضوعی، توان نظری و دلالت های کاربردی، توان استنادی و ماهیت میان رشته ای، جامعیت و روزآمدی، صلاحیت و کارنامه پدیدآورندگان، پاکیزگی نگارشی و ادبی، انسجام محتوایی و ساختاری، همخوانی با نظریه های یادگیری، ماهیت تعاملی و توان انگیزشی و ویژگی های فیزیکی و ظاهری است. روش انجام این پژوهش تحلیل انتقادی است. نتایج پژوهش حاضر نشان دهنده آن است که نویسنده موفق به رعایت کامل اصول ده گانه در کتابش نشده است؛ به همین دلیل کتاب نیاز به بازنگری جهت رفع نواقص موجود در چاپ جدید دارد تا دانشجویان بتوانند بیشترین استفاده را از کتاب موردنظر داشته باشند.

امروزه مفهوم نقد، هم از جنبه نظری و هم از حیث کاربردی آن، یکی از مهمترین موضوعات مورد بررسی در حوزه های مختلف علوم انسانی است. در این میان نقد تاریخی و نقد ادبی بیشترین قرابت ها را با هم داشته و در معرض بیشترین توجهات و مناقشات نیز بوده است. در واقع حلقه مشترکی که سبب گشته این دو حوزه نقد تا این اندازه قریب و نزدیک شوند، محوری بودن «متن» در هر دو حوزه است. متون تاریخی و متون ادبی از جنبه «متنیّت شان» وجوه اشتراک بسیار زیادی با هم داشته و از این منظر نقد تاریخی و نقد ادبی که در واقع نقد متن تاریخی و نقد متن ادبی هستند نیز بی بهره از این وجوه اشتراک نبوده اند. از این رو روش های کاربردی در هر دو نقد تاریخی و ادبی نیز بر اصول و مبانی مشترک استوار شده است. این اصول و مبانی در حوزه نقد تاریخی در قالب تفسیرگرایی (تأویل گرایی) و در حوزه نقد ادبی عمدتاً در قالب تاریخ گراییِ نو پدیدار گشته است. با این وصف در این پژوهش تلاش بر آن است تا با روشی تحلیلی ـ تطبیقی و با تکیه و تأکید بر تفسیرگرایی و تاریخ گراییِ نو، دو حوزه نقد ادبی و نقد تاریخی مورد تحلیل و بررسی قرار گیرد.